İntervertebral disk bozuklukları ve dejeneratif sinyal kaybı

İçindekiler

Giriş

Omurga sağlığı, gündelik yaşantımızın kalitesini belirleyen en önemli faktörlerden biridir. Bel, boyun ve sırt ağrıları sadece fiziksel rahatsızlık vermekle kalmaz, aynı zamanda hareket kabiliyetini sınırlayarak psikolojik ve sosyal problemlere de yol açabilir. Halk arasında “bel fıtığı”, “boyun fıtığı” veya “kireçlenme” gibi terimlerle ifade edilen bu durumların temelinde çoğu zaman intervertebral disk bozuklukları yatar.

İntervertebral disk bozuklukları, yaşlanmanın doğal bir sonucu olan dejenerasyon ya da aniden ortaya çıkan bir travma nedeniyle gelişebilir. Bu süreçte, modern tıbbın önemli görüntüleme yöntemlerinden biri olan manyetik rezonans (MR) tetkiklerinde “dejeneratif sinyal kaybı” gibi ifadelerle karşılaşmak mümkündür. Ancak raporlarda yer alan bu teknik terimlerin ne anlama geldiği, hastalarda sıklıkla endişeye neden olabilir. “Sinyal kaybı” ifadesi, diskin su içeriğinin azalması ve dolayısıyla dejenerasyonun ciddiyet kazanması olarak açıklanır.

Bu makalede, intervertebral disk bozuklukları ve dejeneratif sinyal kaybını kapsamlı ve anlaşılabilir bir şekilde ele alacağız. Omurganın anatomisinden, disklerin nasıl bozulduğuna ve bu bozuklukların tedavisinde neler yapılabileceğine kadar geniş bir yelpazede bilgi sunacağız. Böylece hem konu hakkında temeli olmayan okuyucular hem de omurga rahatsızlıkları konusunda fikir sahibi olmak isteyenler için rehber niteliğinde bir kaynak oluşturmayı amaçlıyoruz.

Omurganın Genel Anatomisi ve Görevleri

Omurga, vücudumuzun dik durmasını sağlayan ve ana iskeleti oluşturan karmaşık bir yapıdır. Hareket, koruma ve destek gibi kritik fonksiyonları vardır. Omurga bir kule gibi üst üste dizilmiş omurlardan (vertebralar) oluşur ve bu omurların arasında şok emici ve hareket kolaylaştırıcı görevi gören intervertebral diskler bulunur.

2.1 Omurga Bölümleri

İnsan omurgası yetişkinlerde genellikle 33 omurdan meydana gelir. Bu omurlar, fonksiyonel ve anatomik açıdan beş ana bölgeye ayrılır:

Servikal (Boyun) Bölge (C1-C7): Başın ve boynun hareketliliğinden sorumludur. Toplam 7 omur bulunur.
Torasik (Sırt) Bölge (T1-T12): 12 omur içerir ve göğüs kafesiyle birlikte hareket ederek iç organların korunmasına katkı sağlar.
Lomber (Bel) Bölge (L1-L5): Taşıma ve hareket kabiliyetinin büyük kısmını üstlenen 5 omurdan oluşur. Günlük yaşantıda en fazla yükü çeken bölgedir.
Sakral (Kuyruk Sokumu) Bölge (S1-S5): Bu 5 omur kaynaşarak tek parça halinde bulunur. Pelvis ile eklem yapar.
Koksigeal (Kuyruk Kemiği) Bölge (Co1-Co4): Son 3-5 omurun kaynaşmasıyla oluşur.

Yaş ilerledikçe sakral ve koksigeal bölgedeki omurlar tamamen kaynaşarak tek kemik haline gelir. Bu yüzden yetişkinlerde hareketli omur sayısı genellikle 24’tür.

2.2 İntervertebral Disklerin Yapısı

Omurların arasında yer alan diskler, iki ana bileşenden oluşur:

Nükleus Pulpozus: Diskin merkezindeki jölemsi madde. Su içeriği yüksektir ve omurgaya binen basınçların eşit şekilde dağılmasına yardımcı olur.
Anulus Fibrozus: Nükleus pulposus’u çevreleyen ve iç kısma destek sağlayan sert, lifli tabaka. Diskin şeklini korumasını sağlar ve nükleus pulposus’un dışarı taşmasını engeller.

Disklerin sağlıklı olması, omurganın darbeye karşı korunaklı ve esnek kalması açısından kritik öneme sahiptir.

2.3 Omurganın İşlevleri

Destek: Baş, gövde ve üst ekstremitelerin ağırlığı omurga tarafından taşınır.
Hareket: Boyun ve belin dönme, eğilme, uzanma gibi hareketleri diskler ve omurlar sayesinde gerçekleşir.
Koruma: Omurilik, omurların arka kısmındaki omurga kanalında yer alır ve bu şekilde dış darbelerden korunur.
Denge: Vücudun ağırlık merkezini dengede tutarak dik durmamızı sağlar.

İntervertebral Disk Bozuklukları Nedir?

Omurganın temel yapıtaşı olan disklerde, yaşlanma sürecine bağlı doğal değişimler veya çevresel faktörler nedeniyle yıpranma ve hasar meydana gelebilir. Bu tür değişimler genel olarak “disk bozuklukları” veya “disk patolojileri” olarak adlandırılır.

3.1 Disk Dejenerasyonu (Dejeneratif Disk Hastalığı)

Disk dejenerasyonu, intervertebral disklerin su içeriğinin azalması ve yapısal bütünlüğünün bozulması sonucunda ortaya çıkan bir süreçtir. Yaş ilerledikçe meydana gelen bu değişim, “dejeneratif disk hastalığı” olarak tanımlanır. Ancak hastalık kelimesi yanıltıcı olabilir; çünkü bu dejenerasyonun bir kısmı doğrudan yaşlanmanın doğal sonucudur. Bazı bireylerde bu süreç daha hızlı ilerleyebilir ve ağrıya yol açabilir.

Belirtiler: Bel ağrısı, boyun ağrısı, tutukluk hissi veya bazı hareketlerde güçlük.
Nedenler: Genetik yatkınlık, yanlış duruş, sigara kullanımı, obezite, ağır kaldırma veya ani travmalar.

3.2 Disk Hernisi (Fıtık)

Disk hernisi ya da halk arasındaki tabiriyle “disk fıtığı”, nükleus pulposus’un anulus fibrozus’taki yırtık veya zayıf bir bölgeden dışarı taşması anlamına gelir. Diskin bu şekilde yerinden taşarak omurilik kanalına doğru ilerlemesi, yakınındaki sinir köklerine baskı yapabilir ve ağrıya, uyuşmaya ya da kas güçsüzlüğüne neden olabilir.

En Yaygın Görülen Bölge: Lomber (bel) omurlar. Özellikle L4-L5 veya L5-S1 disk seviyelerinde daha sık fıtık görülür.
Semptomlar: Bacaklara yayılan ağrı (siyatik), uyuşma, karıncalanma veya kas güçsüzlüğü.

3.3 Disk Protrüzyonu ve Ekstrüzyonu

Fıtığın aşamalarından bahsederken “protrüzyon” ve “ekstrüzyon” terimleri de kullanılır:

Protrüzyon: Diskin anulus fibrozus’u tam yırtmadan dışarı doğru bombeleşmesi.
Ekstrüzyon: Nükleus pulposus materyalinin anulus fibrozus’tan tamamen dışarı çıkması, ancak diskin orijinal yapısıyla hâlâ bağlantılı olması.

Bu durumlar her zaman ağrı veya belirgin semptomlara yol açmayabilir. Ancak sinir yapılarına temas veya baskı söz konusu olduğunda klinik tablo belirginleşir.

3.4 Sekestrasyon

Sekestre fıtık, disk materyalinin tamamen koparak omurilik kanalı içine serbestçe dökülmesidir. Bu durumda diski yerinde tutan bağlar ve lifler tamamen yırtılmıştır. Sekestre disk parçası, sinir köklerine doğrudan temas edebilir, bu da ani ve şiddetli ağrıya yol açabilir.

Dejeneratif Sinyal Kaybı Nedir?

Disk dejenerasyonu esnasında tıbbi görüntüleme özellikle MR (Manyetik Rezonans) ile yapılır. MR tetkiklerinde diskin su içeriğinin azalması “T2 sinyalinde azalma” veya “dejeneratif sinyal kaybı” olarak raporlanır.

4.1 MR’da Sinyal Kaybı Nasıl Gözlenir?

Normal Disk Görünümü: Sağlıklı bir intervertebral disk, T2 ağırlıklı MR görüntülerinde parlak (yüksek) sinyal verir. Bunun nedeni, nükleus pulposus’un yüksek oranda su içermesidir.
Dejeneratif Disk Görünümü: Dejenerasyon ilerledikçe diskin su içeriği azalır. Bu da T2 ağırlıklı kesitlerde “karanlık” (düşük sinyal) görünmesine neden olur. Raporlarda sıklıkla “diskte sinyal kaybı mevcuttur” ifadesine rastlanır.

4.2 Biyokimyasal Değişiklikler

Diskin yapısında su tutan proteoglikanlar ve kollajen lifleri bulunur. Dejenerasyon sürecinde:

Proteoglikanların Azalması: Disk suyu tutamaz hale gelir.
Kollajen Liflerinin Zayıflaması: Diskin esnekliği ve dayanıklılığı bozulur.
Nükleus Pulposus’un Kuruması: Disk daha sert ve kırılgan hale gelir.

Bu biyokimyasal değişiklikler, hem diskin hareket kabiliyetini sınırlar hem de omurga kıkırdakları ve omurlara binen yükü artırır.

4.3 Dejeneratif Sinyal Kaybının Önemi

Dejeneratif sinyal kaybı, diskin biyolojik ve fonksiyonel bozulmasının erken bir belirtisi olabilir. Her ne kadar sinyal kaybı tek başına şiddetli ağrı demek olmasa da ilerleyen dönemlerde disk hernisi gibi daha ciddi problemler gelişebilir. Bu nedenle sinyal kaybı, doktorlar tarafından omurga sağlığının gidişatını değerlendirmede önemli bir kriter olarak kabul edilir 1,21,21,2.

Belirtiler ve Risk Faktörleri

Disk bozuklukları ve dejeneratif değişiklikler herkeste aynı semptomları göstermez. Kimi hastalar hiçbir belirti yaşamazken, kimilerinde ciddi ağrılar ve hareket kısıtlılığı görülebilir.

5.1 Ağrı Tipleri ve Konumları

Bel Ağrısı: En sık görülen semptomdur. Yüksek veya uzun süreli bel ağrısı günlük yaşamı ciddi ölçüde etkiler.
Boyun Ağrısı: Servikal disklerdeki bozukluklarda boyun ve omuzlarda ağrı, hatta kollara yayılan uyuşma gözlenebilir.
Bacak veya Kol Ağrısı: Sinir köküne baskı olduğunda ağrı belden bacağa (örneğin siyatik) veya boyundan kola yayılabilir.

Ağrı tipi keskin, bıçak saplanır gibi veya künt, sürekli bir sızı şeklinde olabilir. Ağrı, öksürme, hapşırma veya gerinme gibi omurga içi basıncını artıran durumlarda şiddetlenebilir.

5.2 Nörolojik Semptomlar

Uyuşma ve Karıncalanma: Sinir kökü sıkıştığında etkilenen bölgenin duyusunda azalma veya karıncalanma meydana gelebilir.
Kas Güçsüzlüğü: İlgili sinirin motor dalları baskılandığında kas kuvvetinde azalma olur.
Refleks Değişiklikleri: Sinir iletimindeki bozulmalara bağlı olarak reflekslerde azalma veya artış görülebilir.

5.3 Risk Faktörleri

Yaş: Disk dejenerasyonu genellikle 30’lu yaşlardan sonra artış gösterir.
Genetik Yatkınlık: Ailede disk hastalıkları varsa risk yükselebilir.
Sigara Kullanımı: Sigara, disk dokularının beslenmesini bozarak dejenerasyonu hızlandırır.
Obezite: Aşırı kilo, bel bölgesine binen yükü artırarak diskleri zorlar.
Hareketsiz Yaşam: Kasların zayıflaması ve disklerin yeterince beslenememesi, risk faktörüdür.
Mesleki ve Spor Etkenleri: Ağır yük kaldırma, tekrarlayan eğilme ve dönme hareketleri ile yüksek darbe içeren sporlarda disk hasarı daha sık görülür.

Tanı Yöntemleri

Disk bozuklukları ve dejeneratif sinyal kaybının belirlenmesinde, hastanın klinik öyküsü (anamnez), fizik muayene bulguları ve görüntüleme yöntemleri önemli rol oynar.

6.1 Klinik Muayene ve Anamnez

Hasta Hikâyesi: Ağrının başlama zamanı, süresi, şiddeti ve karakteri (batıcı, künt, yanıcı vb.) sorgulanır. Ağrı hareketle artıyor mu, istirahatle geçiyor mu gibi detaylar önemlidir.
Fizik Muayene: Ağrı noktaları, kas gücü testi, duyu ve refleks değerlendirmesi yapılır. Bu sayede sinir sıkışması veya disk bozukluğunun yarattığı nörolojik bulgular ortaya konur.

6.2 Görüntüleme Yöntemleri

Röntgen (Direkt Grafi): Omurga dizilimi, omur kayması veya kemik yapıyı değerlendirmek için kullanılır, ancak disk ve yumuşak doku detayını göstermez.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Diskin su içeriği, fıtıklaşma, sinir kökü ve omurilik kanalının durumu hakkında ayrıntılı bilgi verir. Dejeneratif sinyal kaybı en net bu yöntemle tespit edilir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Daha çok kemik yapıların incelenmesinde ayrıntı sağlarken yumuşak doku konusunda MR kadar başarılı değildir.
Diskografi: Bazı vakalarda, diskin iç yapısını ve ağrının kaynağını daha detaylı incelemek için kullanılan invaziv bir yöntemdir.

6.3 Diğer Değerlendirme Yöntemleri

Elektromiyografi (EMG): Kas ve sinir iletim hızını ölçerek, sinir kökü hasarının derecesini anlamaya yardımcı olur.
Klinik Skorlamalar: Ağrının şiddetini ve yaşam kalitesini ölçmek için kullanılan özel anketler ve testlerdir.

Tedavi Yöntemleri

İntervertebral disk bozukluklarında tedavinin amacı, ağrıyı hafifletmek, sinir baskısını gidermek ve yaşam kalitesini artırmaktır. Tedavi planı; hastanın yaşına, belirtilerin şiddetine, disk bozukluğunun derecesine ve genel sağlık durumuna göre değişir.

7.1 Konservatif (Cerrahi Dışı) Tedaviler

İstirahat ve Aktivite Düzenlemesi: Şiddetli ağrı dönemlerinde kısa süreli istirahat önerilir. Ancak uzun süreli yatak istirahati kasları zayıflatabileceği için ölçülü olmak gerekir.
Ağrı Kesici ve Anti-inflamatuvar İlaçlar: Non-steroidal antiinflamatuvar ilaçlar (NSAID’ler) veya ağrı kesiciler, iltihap ve ağrıyı azaltmada etkilidir. Bazı durumlarda kas gevşeticiler de eklenebilir.
Fizik Tedavi: Sıcak-soğuk uygulamaları, ultrason, elektriksel sinir uyarımı (TENS) gibi yöntemler ağrıyı kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
Egzersiz ve Germe Programları: Bel ve karın kaslarını güçlendirici, omurgayı esnetici egzersizler disklere binen yükü hafifletir ve postürü düzeltir.
Omurga Enjeksiyonları: Belirli vakalarda, omurga çevresindeki dokulara veya eklemlere steroid enjeksiyonları ağrıyı kontrol altına alabilir.

Konservatif tedaviler sıklıkla ilk basamak olarak uygulanır ve birçok hastada tatmin edici sonuçlar verebilir 333.

7.2 Girişimsel ve Cerrahi Tedaviler

Mikrodiskektomi veya Endoskopik Diskektomi: Fıtıklaşan disk parçasının mikrocerrahi yöntemlerle alınmasıdır. Küçük kesilerle yapılır, iyileşme süresi nispeten kısadır.
Laminektomi: Omur kanalını genişletmek için omurun arka kısmında yer alan lamina adlı kemik yapının bir bölümünün çıkarılması. Sinir kökünün rahatlaması amaçlanır.
Füzyon (Kaynama) Ameliyatları: İleri derecede disk bozuklukları veya omurga dengesizliği olan hastalarda, iki veya daha fazla omur cerrahi yolla “kaynatılır”. Bu, hareket alanını kısıtlarken ağrıyı azaltabilir.
Yapay Disk (Disk Protezi) Uygulamaları: Hasarlı diskin yerini alacak yapay bir disk yerleştirilir. Bu yöntem, omurgadaki hareketliliği mümkün olduğunca korumayı hedefler.

Cerrahi tedaviler, genellikle konservatif yöntemlerin etkisiz olduğu ya da ciddi sinir hasarı riski bulunan durumlarda tercih edilir. Ameliyat sonrası rehabilitasyon ve yaşam tarzı değişiklikleri, tekrar eden problemlerin önlenmesinde kritik öneme sahiptir 444.

Rehabilitasyon ve Koruyucu Önlemler

Her ne kadar disk dejenerasyonu tümüyle önlenemese de bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli bakım, omurganın sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir.

8.1 Egzersiz ve Fizyoterapi

Karın ve Sırt Kaslarını Güçlendirme: “Core” olarak adlandırılan bu kaslar, omurga için doğal bir korse görevi görür. Pilates, yoga ve yüzme gibi aktiviteler bu kasları güçlendirir.
Düzenli Kardiyovasküler Egzersiz: Yürüyüş, bisiklet, yüzme gibi hafif etkili (low-impact) egzersizler hem vücut ağırlığının kontrolünde hem de disklerin beslenmesinde faydalıdır.
Germe Egzersizleri: Kaslardaki gerginliği azaltarak hareket kabiliyetini artırır ve ağrı düzeyini düşürebilir.

8.2 Duruş (Postür) Eğitimi ve Ergonomi

Doğru Oturuş: Özellikle masa başı çalışanların, bel boşluğunu destekleyen bir sandalye kullanması önerilir. Omuzlar rahat, sırt dik tutulmalı, uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan kaçınılmalıdır.
Bilgisayar Ekranı Seviyesi: Göz hizasında tutulmalı, boynun aşırı eğilmesi engellenmelidir.
Telefon ve Tablet Kullanımı: Boynu sürekli öne eğerek kullanmak yerine, cihazı göz hizasına yaklaştırmak, boyun disklerine binen yükü azaltabilir.
Yük Kaldırma Teknikleri: Belden eğilmek yerine dizleri bükerek yükü kaldırmak, bel sağlığını korumada önemli bir kuraldır.

8.3 Diğer Yaşam Tarzı Önerileri

İdeal Kilo Koruma: Fazla kilo, lomber bölgeye aşırı yük bindirir ve diskleri zorlar.
Sigara ve Alkol Kullanımının Azaltılması: Sigara, disklerin beslenmesini olumsuz etkileyerek dejenerasyon sürecini hızlandırır.
Dengeli Beslenme: Vitamin ve mineral yönünden zengin, protein ve sağlıklı yağ kaynaklarına dayalı bir beslenme planı doku onarımını destekler.
Düzenli Doktor Kontrolü: Belirtiler hafiflese bile, özellikle kronik bel-boyun ağrısı olanlar düzenli takipten kaçınmamalıdır.

Sık Sorulan Sorular

Dejeneratif sinyal kaybı nedir, her zaman ağrıya mı işaret eder?
Dejeneratif sinyal kaybı, diskin su içeriğinin azaldığı anlamına gelir. Bu durum çoğu zaman diskte yaşlanmaya veya yıpranmaya bağlı yapısal değişiklikleri gösterir. Ancak sinyal kaybının varlığı, her hastada ağrı olacağı anlamına gelmez 111.
Disk dejenerasyonu geri döndürülebilir mi?
Disk dejenerasyonu tam anlamıyla geri döndürülemez; bu doğal bir yaşlanma sürecinin parçasıdır. Ancak düzenli egzersiz, kilo kontrolü, sigaradan uzak durma gibi önlemlerle ilerleme hızı yavaşlatılabilir ve ağrı azaltılabilir.
Fıtıkla dejeneratif disk hastalığı arasında fark nedir?
Fıtık, disk materyalinin (nükleus pulposus) taşması ve sinir köklerine baskı yapmasıdır. Dejeneratif disk hastalığı ise disk yapısının genel olarak bozulması, su içeriğinin azalması ve eskisi kadar dayanıklı olmamasıdır. Fıtık dejenerasyonun bir sonucu olarak gelişebilir.
Hangi sporlar disk sağlığı için faydalıdır?
Yüzme, yürüyüş, yoga ve pilates gibi düşük darbe (low-impact) sporlar disk sağlığını destekler. Ağırlık kaldırma gibi yüksek yük bindiren aktiviteler yapılacaksa doğru teknik ve ölçülü çalışma önemlidir.
Ağır kaldırmak gerçekten zararlı mı?
Doğru teknikle (dizleri bükerek, beli destekleyerek) kaldırıldığı sürece risk azalır. Ancak ağır yükleri sürekli ve yanlış şekilde kaldırmak, özellikle bel disklerine aşırı stres uygulayarak dejenerasyonu hızlandırabilir.
MR raporunda dejeneratif sinyal kaybı çıktı ama ağrım yok, tedaviye gerek var mı?
Ağrı veya başka bir belirti yoksa invasiv tedavilere ihtiyaç olmayabilir. Ancak disk sağlığını korumak için düzenli egzersiz ve ergonomik önlemlere dikkat edilmesi tavsiye edilir. Rutin takip de önemlidir.
Disk problemlerinde cerrahi başarı oranı nedir?
Cerrahi yöntemlerin başarı oranı, hasta seçimi ve cerrahın deneyimi gibi faktörlere bağlıdır. Çoğu vakada ağrıyı azaltma ve yaşam kalitesini artırma konusunda başarılı sonuçlar elde edilir. Ancak her cerrahinin kendine özgü riskleri vardır.
Disk dejenerasyonu osteoartritle aynı mıdır?
Osteoartrit eklem kıkırdağının yıpranmasıdır. Disk dejenerasyonu ise intervertebral disklerin yapısal bozulmasıdır. İkisi de “dejeneratif” süreçlerdir; omurgada osteoartrit ve disk dejenerasyonu birlikte görülebilir fakat aynı patoloji değildir.
Disk ameliyatından sonra tekrar fıtık oluşabilir mi?
Eğer diskin yalnızca fıtıklaşan kısmı alınmışsa, kalan disk dokusu üzerinden yeniden fıtık oluşma ihtimali vardır. Ayrıca omurganın başka bir segmentinde de fıtık görülebilir. Bu nedenle ameliyat sonrası koruyucu önlemler ve egzersizler çok önemlidir.
Geçmeyen bel ağrısında hangi doktora gitmeliyim?
Öncelikle fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına veya beyin ve sinir cerrahisi uzmanına danışılabilir. Ağrı kaynağının tam anlaşılması ve doğru yönlendirme yapılması için bu branşlar sıklıkla birlikte çalışır.

Özet ve Sonuç

İntervertebral disk bozuklukları ve “dejeneratif sinyal kaybı” modern yaşamın getirdiği hareketsizlik, yanlış duruş, aşırı kilo gibi faktörlerle daha sık görülmeye başlamıştır. Disklerin su içeriğinin azalması, yapısal dayanıklılığının kaybolması ve bunun sonucu oluşan herniasyon süreçleri, omurga sağlığını olumsuz etkiler.

Birçok insan, MR raporunda “dejeneratif sinyal kaybı” ifadesiyle karşılaştığında endişelenir. Bu ifade, diskin su tutma kapasitesindeki azalmayı işaret eder ve ilerleyen dönemde disk fıtığı gibi sorunlara yol açabilir. Ancak her sinyal kaybı varlığı, ağrı veya cerrahi gerektiren bir durum anlamına gelmez. Konservatif tedavi, yani ilaç, fizik tedavi ve egzersiz uygulamaları; semptomları kontrol altına almakta sıklıkla yeterli olabilir. İleri vakalarda ise cerrahi yaklaşımlar gündeme gelir.

Bu süreçte en önemli husus, yaşam tarzı değişiklikleri ve koruyucu önlemler almaktır. Düzenli egzersiz, doğru postür, sağlıklı beslenme ve sigaradan uzak durma, disk dejenerasyonunun hızını azaltmak için kritik rol oynar. Kilo kontrolü de özellikle bel bölgesine binen aşırı yükü engelleyerek disk sağlığını korur.

Unutulmamalıdır ki omurga, vücudun merkezi desteğini sağlayan karmaşık bir yapıdır ve her bireyin gereksinimleri farklı olabilir. Ağrılarınız uzun süre devam ediyor, şiddetleniyor veya günlük yaşamı kısıtlayacak boyuta ulaşıyorsa, mutlaka bir uzman doktora danışarak kapsamlı bir değerlendirme yaptırmanız önerilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, disk kaynaklı sorunların daha ciddi boyutlara ulaşmasını engelleyebilir.

Kaynaklar

(Yalnızca PubMed kaynakları kullanılmıştır.)

Adams MA, Roughley PJ. What is intervertebral disc degeneration, and what causes it? Spine (Phila Pa 1976). 2006;31(18):2151-61.
Andersson GB. Epidemiological features of chronic low-back pain. Lancet. 1999;354(9178):581-5.
Boden SD, Davis DO, Dina TS, Patronas NJ, Wiesel SW. Abnormal magnetic-resonance scans of the lumbar spine in asymptomatic subjects. A prospective investigation. J Bone Joint Surg Am. 1990;72(3):403-8.
Cheung KM, Karppinen J, Chan D, et al. Prevalence and pattern of lumbar magnetic resonance imaging changes in a population study of one thousand forty-three individuals. Spine (Phila Pa 1976). 2009;34(9):934-40.
Samartzis D, Karppinen J, Mok F, Fong DY, Luk KD, Cheung KM. The Five-Item Modified Pfirrmann Grading System for Lumbar Intervertebral Disc Degeneration: Validation and Reliability Assessment. Spine J. 2012;12(5):401-7.

Bu kapsamlı makalede, intervertebral disk bozuklukları ve dejeneratif sinyal kaybı hakkında merak edilen temel konulara yanıt verilmeye çalışılmıştır. Sunulan bilgiler, doktor teşhisi veya tedavisi yerine geçmez. Bel, boyun ve sırt ağrılarınız ciddi boyuta ulaşıyorsa, mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmanız önerilir.

İntervertebral disk bozuklukları ve dejeneratif sinyal kaybı

Giriş