Hacamat Bel Fıtığına İyi Gelir mi?

İçindekiler

1. GİRİŞ

Bel fıtığı (lomber disk hernisi), modern yaşamın getirdiği hareketsiz yaşam tarzı, yoğun stres ve yanlış postür alışkanlıkları gibi çeşitli nedenlerle toplumda oldukça yaygın hale gelmiştir. Bu durum, bel fıtığına yönelik geleneksel ve modern tedavi yöntemlerinin çeşitlenmesine ve yaygın olarak tartışılmasına sebep olmuştur. Son yıllarda “tamamlayıcı ve alternatif tıp” uygulamalarına artan ilgi, özellikle hacamat (cupping therapy) yönteminin popülerliğini artırmıştır.

Hacamat, geleneksel tıp uygulamalarında yüzlerce yıldır kullanılan, vakum yardımıyla belirli bölgelerde kan dolaşımını artırmaya yönelik bir yöntemdir. Hem Doğu hem de Batı kültürlerinde kendine yer edinmiş olan bu teknik, eski tıp kitaplarında “vücuttaki zararlı maddelerin dışarı atılması” olarak yorumlansa da, modern bilimsel araştırmalarda kanıtlanması gereken pek çok nokta barındırmaktadır.

Bu makalede, bel fıtığının ne olduğu, nedenleri ve belirtilerine dair kapsamlı bilgiler sunulacak, akabinde hacamatın tarihçesi, bilimsel temelleri ve bel fıtığına olası etkileri üzerinde durulacaktır. Ayrıca PubMed veritabanında yer alan çalışmalardan örnekler verilecek ve hacamatın riskleri, yan etkileri ve sık sorulan sorularla ilgili ayrıntılı bilgiler aktarılacaktır.

2. BEL FITIĞI (LOMBER DİSK HERNİSİ) HAKKINDA TEMEL BİLGİLER

2.1. Bel Fıtığının Tanımı ve Mekanizması

Tıp literatüründe lomber disk hernisi olarak geçen bel fıtığı, bel bölgesindeki omurlar (L1-L5) arasında bulunan disklerin yapısının bozulması ve disk materyalinin (nukleus pulposus) dışa doğru taşması durumudur. Diskler, üst üste dizili omurlar arasında yastık görevi görerek hareketlerimize esneklik kazandırır. Diskin dış tabakası (annulus fibrosus) zamanla yıprandığında veya travma sonrası yırtıldığında, içteki jelimsi madde dışarı sızarak omurilikten çıkan sinir köklerine baskı yapabilir. Bu baskı, bel ve bacaklarda (özellikle siyatik sinirin geçtiği bölgede) şiddetli ağrı ve uyuşma gibi belirtiler doğurabilir.

2.2. Bel Fıtığının Nedenleri

Yanlış Duruş ve Aşırı Yüklenme: Ağır kaldırma, omurgaya yanlış yük bindirme ve sürekli eğilme gibi hareketler disklerin yıpranma sürecini hızlandırabilir.
Yaşlanma ve Dejenerasyon: Zamanla disklerdeki su içeriği azalır, disk elastikiyetini yitirir ve yırtılmalara daha açık hale gelir.
Genetik Yatkınlık: Aile öyküsünde bel fıtığı sık görülüyorsa, genetik faktörler riski artırabilir.
Hareketsiz Yaşam ve Obezite: Fazla kilo omurgaya binen yükü artırır, hareketsiz yaşam ise kas gücünün azalmasına yol açarak bel fıtığına zemin hazırlar.
Travmalar: Düşme, kaza veya ağır spor yaralanmaları disk yapısını bozabilir.

2.3. Belirtiler ve Semptomlar

Bel ve Bacak Ağrısı: Sıklıkla belden kalça veya bacağa yayılan ağrı görülür. Bu ağrı, siyatik sinirin etkilendiği vakalarda bacaklarda uyuşma ve karıncalanma ile birlikte ortaya çıkabilir.
Hareket Kısıtlılığı: Ağrının şiddeti nedeniyle eğilme, dönme veya kaldırma gibi hareketler kısıtlanır.
Kas Güçsüzlüğü ve Refleks Kaybı: İlgili sinir kökünün baskıya maruz kalması durumunda kaslarda güçsüzlük ve reflekslerde azalma görülebilir.
Şiddetli Vakalarda Boşaltım Sistemi Problemleri: Çok ender durumlarda, disk fıtığı ilerleyerek “kauda equina sendromu” adı verilen tabloya yol açabilir; bu da mesane ve bağırsak kontrolünde bozulmalara neden olur.

2.4. Teşhis Yöntemleri

Fizik Muayene: Doktor, ağrılı bölgeyi, refleksleri ve hissiyatı değerlendirir.
Görüntüleme Teknikleri: Röntgen, manyetik rezonans (MRI) veya bilgisayarlı tomografi (BT) sayesinde fıtığın yeri ve derecesi tespit edilir.
Sinir İletim Çalışmaları: Bazı durumlarda elektromiyografi (EMG) gibi testlerle sinir baskısının derecesi saptanır.

3. MODERN TIPTA BEL FITIĞI TEDAVİ YAKLAŞIMLARI

Bel fıtığı tedavisi, hastanın semptomlarının şiddetine, fıtığın derecesine ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Modern tıpta genellikle şu yaklaşımlar benimsenir:

3.1. İlaç Tedavisi

Ağrı Kesiciler (Analjezikler): Parasetamol veya NSAID gibi ilaçlar ağrıyı hafifletmek için kullanılır.
Kas Gevşeticiler: Kas spazmını azaltarak rahatlama sağlar.
Sinir Ağrısı İlaçları: Sinir kökü basısına bağlı ağrılarda antidepresan veya antiepileptik türde ilaçlar reçete edilebilir.

3.2. Fizyoterapi ve Egzersizler

Manuel Terapi ve Masaj: Omurgadaki gerginliği hafifletmeye yardımcı olabilir.
Egzersiz Programı: Fizyoterapistler tarafından özel olarak belirlenen germe ve güçlendirme egzersizleri, bel ve karın kaslarını destekleyerek iyileşmeye katkıda bulunur.
Postür Eğitimi: Günlük hayatta doğru duruş ve kaldırma tekniklerinin öğrenilmesi, tekrarlayan fıtık riskini azaltır.

3.3. Enjeksiyonlar ve Cerrahi Müdahaleler

Epidural Steroid Enjeksiyonları: Sinir kökü etrafındaki iltihabı azaltarak ağrıyı hafifletmeye yöneliktir.
Cerrahi Operasyonlar: Diskektomi, mikrocerrahi veya bel kayması (spondilolistezis) durumlarında füzyon ameliyatları gibi çeşitli yöntemler uygulanabilir. Cerrahi genellikle şiddetli vakalarda veya konservatif tedavilere yanıt alınamadığında gündeme gelir.

4. HACAMAT (CUPPING THERAPY) NEDİR?

4.1. Hacamatın Tarihçesi

Hacamat, geçmişi binlerce yıl öncesine dayanan, eski Mısır, Çin ve Orta Doğu tıp geleneğinde yer alan bir tedavi yöntemidir. “Cupping therapy” olarak da bilinen bu uygulama, tarihsel metinlerde hastalıkların tedavisi, ağrı yönetimi ve vücuttaki “kötü kan”ın dışarı atılması gibi amaçlarla kullanılmıştır. Doğu tıbbında meridyenler ve akupunktur noktaları üzerinden etki ettiği düşünülmüş, Batı dünyasında ise 19. yüzyılın sonlarına kadar kabul gören “kan alma” (flebotomi) yönteminin bir parçası olarak görülmüştür.

4.2. Hacamat Türleri (Kuru ve Yaş Hacamat)

Kuru Hacamat (Dry Cupping): Bu yöntemde, cilt üzerine yerleştirilen kupa içinde vakum yaratılarak kan akışı ve doku iyileşmesi desteklenmeye çalışılır. Ciltte kesik açılmaz, herhangi bir kan çıkışı olmaz.
Yaş Hacamat (Wet Cupping): Kuru hacamat uygulamasına ek olarak, kupa kaldırıldıktan sonra cilt üzerinde küçük kesikler atılır ve tekrar kupa konularak bir miktar kan dışarı alınır. Geleneksel inançlara göre bu yöntemle “kirli kan”ın atılması ve toksik maddelerin vücuttan uzaklaştırılması hedeflenir.

4.3. Hacamatın Geleneksel ve Modern Uygulama Yöntemleri

Geleneksel Yöntem: Kupaya alkol sürülüp ateşle ısıtılarak vakum oluşturulur ve hızla cilde yapıştırılır.
Modern Yöntem: Vakum pompaları veya silikon kaplar kullanılarak daha kontrollü ve güvenli vakum elde edilir. Sterilizasyona ve tek kullanımlık malzemelere dikkat edilir.

5. BİLİMSEL DAYANAKLAR VE PUBMED ARAŞTIRMALARI

Hacamat, tarihsel olarak pek çok farklı kültürde uygulanmıştır; ancak modern bilimsel literatürde hâlâ tartışma konusu olan yönleri bulunmaktadır. Yine de son yıllarda PubMed veritabanında hacamatın ağrı yönetiminde ve kas-iskelet sistemi sorunlarında etkili olabileceğine dair çeşitli çalışmalar yayınlanmıştır.

5.1. Hacamatın Olası Etki Mekanizmaları

Dolaşımın Artması: Vakumun etkisiyle cilt ve alt dokulardaki kan damarları genişler, böylece ilgili bölgeye daha fazla kan ve besin maddesi ulaşabilir.
Enflamasyonun Düzenlenmesi: Bazı araştırmalar, kupanın yarattığı mikro travmanın vücudun savunma sistemini harekete geçirdiğini, böylece enflamatuvar süreçleri düzenleyebildiğini öne sürmektedir.
Sinir Uyarımı ve Endorfin Salgısı: Vakum stresi, ağrıyı azaltmaya yarayan endorfin gibi hormonların salgılanmasını teşvik edebilir.
Lenf Drenajı: Artan akış, lenf sisteminin de devreye girmesiyle atık ürünlerin ve ödemin azaltılmasına katkıda bulunabilir.

5.2. Kas-İskelet Sistemi ve Ağrı Yönetiminde Kullanımı

Kim ve arkadaşları (2011) 111: Bu araştırmacılar, cupping therapy üzerine yaptıkları bir sistematik derlemede, özellikle kas-iskelet sistemi ağrılarında (bel ağrısı dâhil) olumlu sonuçlar gözlemlendiğini rapor etmişlerdir.
Cao ve arkadaşları (2012) 222: Yaptıkları derlemede, yaş hacamatın kronik ağrı üzerinde faydalı olabileceğini, ancak daha fazla randomize kontrollü çalışmaya ihtiyaç olduğunu vurgulamışlardır.
Teut ve arkadaşları (2018) 444: Kronik bel ağrısı hastalarında yapılan bir klinik deneyde, “pulsatile dry cupping” yönteminin ağrı skorlarında istatistiksel olarak anlamlı bir azalma sağladığı bildirilmiştir. Bu çalışma da PubMed’de sıkça atıf alan çalışmalardan biridir.

5.3. Bel Fıtığı Özelinde Yapılan Çalışmalar

Farhadi ve arkadaşları (2009) 333: İran’da yürütülen bu çalışma, yaş hacamatın non-spesifik bel ağrısı üzerindeki etkisini incelemiş ve ağrı düzeyinde anlamlı düşüş, fiziksel fonksiyonda ise belirgin iyileşme kaydetmiştir.
Her ne kadar bel fıtığına (lomber disk hernisi) özgü hacamat çalışmaları henüz kısıtlı olsa da, kronik bel ağrısı ve benzeri ağrı sendromlarında elde edilen bulgular, bel fıtığı hastalarında da belirli ölçüde fayda görülebileceği fikrini desteklemektedir.

6. HACAMATIN BEL FITIĞINA ETKİLERİ

Hacamat, bel fıtığı tedavisinde tek başına “mucizevi” bir çözüm olarak görülmemelidir. Ancak destekleyici bir yöntem olarak, ağrı yönetimi ve hareket kabiliyetinin iyileştirilmesi gibi konularda fayda sağlayabileceğine dair veriler bulunmaktadır.

6.1. Ağrı Azaltma ve Spazm Giderme

Bel fıtığına bağlı oluşan ağrının önemli bir bölümü, disk basısı nedeniyle kaslarda gelişen korunma refleksi ve spazmlar sonucunda şiddetlenir. Hacamat uygulamasıyla bölgedeki dolaşımın artması ve kas gerginliğinin azalması, hastaların ağrı algısında hafifleme yaşamasına katkıda bulunabilir.

6.2. Fonksiyonel İyileşme ve Hareket Kabiliyetinin Artması

Ağrı azaldıkça hastanın günlük yaşam aktivitelerinde rahatlama sağlanır. Örneğin, öne eğilmek, uzun süre ayakta kalmak veya oturmak gibi bel bölgesine yük bindiren hareketlerdeki kısıtlılık azalabilir. Bu gelişme, fizik tedavi egzersizlerinin daha etkili yapılmasına ve hastanın genel yaşam kalitesinin yükselmesine yardımcı olur.

6.3. Psikolojik Destek ve Stres Yönetimi

Kronik ağrı, zaman içinde kişide kaygı, depresyon ve yorgunluğa neden olabilir. Bazı hastalar, hacamat seansı sonrasında kendilerini daha rahatlamış ve iyi hissettiklerini belirtmektedir. Bu durum kısmen plasebo etkisi veya endorfin salınımının artışıyla açıklanabilir. Psikolojik açıdan biraz da olsa rahatlama, ağrı yönetimini kolaylaştırabilir.

6.4. Diğer Tamamlayıcı Yöntemlerle Etkileşim

Hacamat, akupunktur, bitkisel tedaviler, masaj veya fizik tedavi gibi diğer yöntemlerle birlikte de uygulanabilir. Bazı uzmanlar, hacamatın ek bir tetikleyici uyaran yaratarak akupunktur noktalarını uyarabileceğini ve bütüncül bir etki sağlayabileceğini belirtmektedir. Ancak bu tür kombine yaklaşımların etkinliği konusunda daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç vardır.

7. HACAMAT UYGULAMA SÜRECİ: ADIM ADIM

Hacamat, profesyonel eğitim almış, tercihen sağlık alanında sertifikalı kişiler tarafından uygulanmalıdır. Özellikle yaş hacamat sırasında cildin kesilmesi ve kan çıkışı söz konusu olduğu için steril koşulların sağlanması hayati önem taşır.

7.1. Hacamat Öncesi Değerlendirme ve Hazırlık

Kişisel Sağlık Geçmişinin Değerlendirilmesi: Uygulayıcı, hastanın kronik hastalıklarını, kullandığı ilaçları ve alerjilerini öğrenmelidir. Kan sulandırıcı ilaç kullanımı veya kan pıhtılaşma bozukluğu gibi durumlar, yaş hacamat için risk oluşturabilir.
Belirtilerin Tanımlanması: Özellikle bel fıtığı olan hastanın ağrısının yeri, şiddeti ve ek semptomları (bacakta uyuşma, karıncalanma vb.) dikkate alınmalıdır.
Hijyen ve Malzeme Seçimi: Tek kullanımlık vakum kapları veya steril kupa setleri tercih edilmeli, cilt kesilerini yapmak için steril bistüri veya lancet kullanılmalıdır.

7.2. Uygulama Aşamaları

Kuru Hacamat (İlk Vakumlama): Kupa, cilde yerleştirilerek vakum oluşturulur. Cildin üzerindeki basınç artar ve yaklaşık 5-15 dakika kadar beklenir.
Yaş Hacamat (İsteğe veya İhtiyaca Bağlı): Kuru hacamat sonrası kupa kaldırılır, ciltte çok küçük kesikler atılır. Ardından kupa yeniden vakumlanarak bir miktar kanın dışarı alınması sağlanır.
Temizleme ve Bakım: İşlem tamamlandıktan sonra ciltteki kesikler antiseptik solüsyonlarla temizlenir. Gerekli durumlarda bandaj veya koruyucu pansuman yapılır.

7.3. Hacamat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Dinlenme: Uygulama sonrasında birkaç saat ağır egzersiz veya fiziksel aktiviteden kaçınılmalıdır.
Sıvı Tüketimi: Vücuttan az da olsa kan alındığı için su ve elektrolit alımına özen gösterilmelidir.
Cilt Bakımı: Kesiklerin iyileşme süreci boyunca hijyenik koşullara dikkat edilmeli, uygulayıcının önerdiği kremler veya pansumanlar kullanılmalıdır.
Gözlem: İlk 24 saat içinde aşırı kızarıklık, şişlik veya ağrı artışı gibi beklenmedik durumlar ortaya çıkarsa sağlık uzmanına başvurulmalıdır.

8. OLASI YAN ETKİLER VE RİSKLER

Her tıbbi ve geleneksel uygulama gibi hacamatın da belirli riskleri ve yan etkileri mevcuttur. Deneyimli ve eğitimli uzmanlar tarafından steril koşullarda uygulandığında riskler minimize edilebilir; ancak bilinçsizce yapılan işlemler ciddi sorunlara yol açabilir.

8.1. Enfeksiyon ve Kanama Riski

Yaş hacamatta cilde minik kesikler atıldığından, steril olmayan aletler veya uygunsuz ortam koşulları enfeksiyona davetiye çıkarabilir. Kanama miktarı genellikle kontrol edilebilir seviyededir; ancak pıhtılaşma bozukluğu veya kan sulandırıcı ilaç kullanımı gibi durumlarda risk artar.

8.2. Deri Reaksiyonları ve Morluklar

Vakum işlemi sonucunda ciltte morluklar (ekimoz) oluşabilir. Genellikle geçici olan bu morluklar bir hafta içinde kendiliğinden kaybolur. Cildi aşırı hassas olan kişilerde kabarcıklar veya ciddi tahriş görülebilir.

8.3. Diğer Yan Etkiler

Baş Dönmesi ve Halsizlik: Özellikle ilk kez hacamat yaptıran veya düşük tansiyonu olan bazı kişilerde uygulama sonrası baş dönmesi, halsizlik görülebilir.
Ağrı Artışı: Nadiren, seans sonrası geçici bir ağrı artışı yaşanabilir.

9. SIK SORULAN SORULAR (SSS)

Hacamat bel fıtığını tamamen iyileştirir mi?
- Bel fıtığı temel olarak omurga yapısındaki bir bozulmadan kaynaklanır. Hacamat, yapısal sorunları bütünüyle ortadan kaldırmaz; ancak ağrıyı hafifletme ve kas gerginliğini azaltma gibi destekleyici etkileri olabilir. Mutlaka uzman doktor ve fizyoterapistle birlikte değerlendirilmelidir.
Kuru hacamat mı, yaş hacamat mı tercih etmeliyim?
- Bu seçim, genellikle uygulayıcının deneyimi ve hastanın sağlık durumuna bağlıdır. Yaş hacamat, cilt kesileri nedeniyle daha invazivdir. Kan sulandırıcı ilaç kullananlar veya kan pıhtılaşma problemi olanlar için önerilmez.
Hacamat seansı ne kadar sürer ve kaç seans gerekir?
- Tek bir hacamat seansı çoğunlukla 20-30 dakika sürer. Kaç seans gerektiği kişiden kişiye değişir; bazı hastalar birkaç seansla rahatlama hissederken, bazıları düzenli olarak yaptırmayı tercih eder.
Hacamat ağrılı bir işlem midir?
- Kuru hacamatta, kupa vakumu sırasında ciltte çekilme hissi oluşur ancak genellikle ağrı olarak tanımlanmaz. Yaş hacamatta küçük kesikler atıldığı için hafif bir acı duyulabilir; bu acı çoğu insan tarafından tolere edilebilir düzeydedir.
Hamilelikte veya emzirme döneminde hacamat yapılabilir mi?
- Bu konuda kesin bir yargı yoktur; ancak genellikle hamilelik döneminde karın ve bel bölgesine hacamat uygulanması önerilmez. Emzirme döneminde ise hekime danışarak karar verilmelidir.
Hacamat yaptırdıktan sonra günlük hayata ne zaman dönebilirim?
- Çoğu kişi, seansın hemen sonrasında günlük rutinine devam edebilir. Ancak işlem günü ağır egzersizlerden kaçınmak, vücudu dinlendirmek faydalı olacaktır.
Hacamatın yan etkileri kalıcı mıdır?
- Genellikle morluklar ve ciltteki hafif tahrişler geçicidir. Nadir durumlarda enfeksiyon gibi ciddi komplikasyonlar kalıcı hasar oluşturabilir; bu nedenle işlemin steril koşullarda ve uzman kişilerce yapılması önemlidir.
Hacamatı hangi uzmanlar uygulamalıdır?
- Bazı hekimler (örneğin fizyoterapistler veya geleneksel tıp sertifikasına sahip doktorlar) hacamat eğitimi almış olabilir. Mutlaka eğitimli, deneyimli ve yasal olarak bu uygulamayı yapma iznine sahip kişilere başvurulmalıdır.

10. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Bel fıtığı, yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilen, hatta bazı vakalarda cerrahi müdahale gerektirebilen yaygın bir omurga rahatsızlığıdır. Modern tıpta uygulanan çok sayıda tedavi yöntemi mevcuttur: İlaçlar, fizyoterapi, enjeksiyonlar ve cerrahi seçenekler bu yönteme örnek verilebilir. Bunun yanı sıra hacamat gibi tamamlayıcı tedaviler de giderek daha fazla konuşulmakta ve incelenmektedir.

PubMed üzerindeki bilimsel araştırmalar, hacamatın kronik bel ağrısı, kas-iskelet sistemi ağrıları ve bazı ağrı sendromlarında belirli ölçülerde faydalı olabileceğini göstermektedir 1,2,3,41,2,3,41,2,3,4. Vakum etkisiyle kan dolaşımını arttırması, kas gerginliğini azaltması ve muhtemel endorfin salınımını tetiklemesi gibi mekanizmalar, ağrıda hafifleme ve hareket kabiliyetinin artmasıyla sonuçlanabilir. Ancak unutulmamalıdır ki hacamat, bel fıtığı gibi ciddi yapısal problemlerde tek başına bir çözüm değildir. Konservatif tedavi yöntemlerinin (fizyoterapi, egzersiz, ilaç vs.) yerine geçmez; daha çok destekleyici bir seçenek olarak görülmelidir.

Hacamat yaptırmak isteyen kişilerin, özellikle hijyenik koşullara ve uygulayıcının uzmanlığına dikkat etmesi gerekir. Özellikle yaş hacamat, cilde kesiler atılmasını gerektirdiğinden, steril olmayan ortamlarda ciddi enfeksiyon riski doğabilir. Ayrıca, kan sulandırıcı ilaç kullanan veya pıhtılaşma bozukluğu olan hastalar için yaş hacamat tehlikeli olabilir. Tüm bu faktörler, hacamat öncesi mutlaka hekime danışmayı zorunlu kılar.

Sonuç olarak, bel fıtığı şikâyeti olan kişilerin hacamatı bir seçenek olarak görmesi mümkündür; ancak bu yöntemin faydaları, riskleri ve uygulama detayları konusunda bilinçli olmak şarttır. Modern tıbbın sunduğu tedavi alternatifleri ile birlikte düşünüldüğünde, hacamatın ağrı kontrolü ve yaşam kalitesini desteklemesi olasıdır. Kişiselleştirilmiş, bütüncül bir tedavi planı oluşturmak ise uzman hekim, fizyoterapist ve tamamlayıcı tıp uzmanının iş birliği ile mümkün olacaktır.

11. KAYNAKLAR (PUBMED REFERANSLARI)

Kim JI, Lee MS, Lee DH, Boddy K, Ernst E. Cupping for treating pain: a systematic review. Evid Based Complement Alternat Med. 2011;2011:467014.
- Bu derleme, hacamatın (cupping therapy) özellikle kas-iskelet sistemi ağrılarında etkili olabileceğini göstermiştir.
Cao H, Li X, Liu J. An updated review of the efficacy of cupping therapy. PLoS One. 2012;7(2):e31793.
- Kronik ağrı yönetimi konusunda hacamatın olumlu etkilerini inceleyen ve daha fazla randomize kontrollü çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu belirten önemli bir inceleme makalesi.
Farhadi K, Schwebel DC, Saeb M, Choubsaz M, Mohammadi R, Ahmadi A. The effectiveness of wet-cupping for nonspecific low back pain in Iran: a randomized controlled trial. Am J Chin Med. 2009;37(1):59-65.
- Yaş hacamatın non-spesifik bel ağrısı üzerindeki olumlu etkilerine dair bir klinik çalışma. Ağrı düzeyinde azalma ve fiziksel fonksiyonda iyileşme bulunmuştur.
Teut M, Kaiser S, Ortiz M, et al. Pulsatile dry cupping in chronic low back pain: a randomized three-armed controlled clinical trial. BMC Complement Altern Med. 2018;18(1):115.
- Kronik bel ağrısında “pulsatile dry cupping” uygulamasının ağrı skorlarını ve fiziksel fonksiyonu iyileştirmede etkili olabileceğini gösteren bir araştırma.

Bu makalede paylaşılan tüm bilgiler, PubMed veritabanındaki bilimsel çalışmalardan yararlanılarak derlenmiş olup, tıbbi tavsiye yerine geçemez. Bel fıtığı veya başka bir sağlık sorunu için tedavi planı yaparken mutlaka uzman hekime danışılması önerilir.